General recommendations (Ελληνικά)
Παρακάτω αναφέρονται κάποιες χρήσιμες πληροφορίες και συμβουλές για τους νεοεισαχθέντες στο Arch Linux.release
Διαχείριση συστήματος
Αυτό το κεφάλαιο αφορά διάφορες διαχειριστικές εργασίες και την διαχείριση του συστήματος. Δείτε τα Core utilities και Category:System administration για περισσότερα.
Χρήστες και ομάδες
Μία νέα εγκατάσταση σας αφήνει μόνο με τον λογαριασμό του υπερχρήστη, γνωστός και ως "root". Η χρήση του συστήματος ως root για μεγάλες χρονικές περιόδους δεν είναι ασφαλής. Θα πρέπει να δημιουργήσετε και να χρησιμοποιείτε λογαριασμούς χρηστών χωρίς προνόμια για τις περισσότερες λειτουργίες, και να χρησιμοποιείτε τον λογαριασμό υπερχρήστη μόνο για την διαχείριση του συστήματος. Δείτε Users and groups#User management για περισσότερες λεπτομέρειες.
Οι χρήστες και οι ομάδες είναι ένας μηχανισμός για έλεγχο πρόσβασης. Οι διαχειριστές μπορούν να ρυθμίσουν τα μέλη και τις ιδιοκτησίες των ομάδων ώστε να δίνουν στους χρήστες μόνο τις επιθυμητές προσβάσεις σε πόρους του συστήματος. Διαβάστε το άρθρο Users and groups για λεπτομέρειες και πιθανούς κινδύνους ασφαλείας.
Ανύψωση προνομίων
Για μια λίστα των εφαρμογών που επιτρέπουν την εκτέλεση εντολών ή την εκκίνηση γραμμής εντολών ως άλλος χρήστης (π.χ. root), δείτε List of applications/Security#Privilege elevation.
Διαχείριση υπηρεσιών
Το Arch Linux χρησιμοποιεί το systemd ως την διαδικασία εκκίνησης (init), το οποίο είναι ένα πρόγραμμα διαχείρισης συστήματος και υπηρεσιών για Linux. Είναι καλή ιδέα να μάθετε τα βασικά του systemd, ώστε να συντηρείτε το λειτουργικό σας. Η αλληλεπίδραση με το systemd γίνεται κατά κύριο λόγο μέσω της εντολής systemctl. Δείτε το systemd#Basic systemctl usage για περισσότερες πληροφορίες.
Συντήρηση του συστήματος
Το Arch είναι ένα σύστημα συνεχούς αναβάθμισης (rolling release) και έχει γρήγορες αλλαγές στα πακέτα του, επομένως οι χρήστες πρέπει να αφιερώσουν μερικό χρόνο στην συντήρηση του συστήματος τους. Διαβάστε το άρθρο Security για προτάσεις στην ενίσχυση της ασφάλειας του συστήματος.
Διαχείριση πακέτων
Αυτό το κεφάλαιο περιέχει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την διαχείριση των πακέτων στο σύστημα σας. Δείτε τα FAQ#Package management και Category:Package management για περισσότερα.
pacman
Το pacman (package manager) είναι το πρόγραμμα διαχείρισης πακέτων του Arch Linux. Είναι καλύτερο να εξοικειωθείτε μαζί του πριν διαβάσετε παρακάτω.
Δείτε τα pacman/Tips and tricks για προτάσεις στην αλληλεπίδραση σας με το pacman και με την διαχείριση των πακέτων γενικότερα.
Αποθετήρια
Δείτε το άρθρο με τα επίσημα αποθετήρια για λεπτομέρειες για κάθε επίσημο αποθετήριο.
Αν σκοπεύετε να χρησιμοποιείτε εφαρμογές 32-bit, θα χρειαστεί να ενεργοποιήσετε το αποθετήριο multilib.
Το άρθρο Ανεπίσημα αποθετήρια χρηστών περιέχει μια λίστα με διάφορα μη υποστηριζόμενα αποθετήρια.
Σκεφτείτε να εγκαταστήσετε την υπηρεσία pkgstats.
Καθρέφτες
Επισκεφτείτε το άρθρο Καθρέφτες για οδηγίες ώστε να χρησιμοποιείτε τους πιο γρήγορους και ενημερωμένους καθρέφτες των επισήμων αποθετηρίων. Όπως εξηγείται στο άρθρο, μια καλή συμβουλή είναι να ελέγχετε συστηματικά την Κατάσταση Καθρεφτών για μια λίστα με τους πρόσφατα ενημερωμένους καθρέφτες.
Εκκίνηση
Αυτό το κεφάλαιο περιέχει πληροφορίες σχετικά με την διαδικασία εκκίνησης (booting). Μια περίληψη της διαδικασίας εκκίνησης του Arch μπορεί να βρεθεί στο άρθρο Arch boot process. Δείτε Category:Boot process για περισσότερα.
Αυτόματη αναγνώριση υλικού
Από προεπιλογή, το υλικό ανιχνεύεται αυτόματα από το udev κατά την διάρκεια εκκίνησης. Μια πιθανή βελτίωση στον χρόνο εκκίνησης μπορεί να επιτευχθεί με την απενεργοποίηση της αυτόματης φόρτωσης modules, όπως περιγράφεται στο Kernel modules. Επίσης, το Xorg ανιχνεύει αυτόματα τους απαραίτητους drivers χρησιμοποιώντας το udev
, αλλά οι χρήστες έχουν την επιλογή να το ρυθμίσουν χειροκίνητα.
Microcode
Οι επεξεργαστές ενδέχεται να έχουν ελλατωματική συμπεριφορά, την οποία ο πυρήνας του λειτουργικού μπορεί να διορθώσει με την ενημέρωση του microcode κατά την εκκίνηση. Δείτε Microcode για λεπτομέρειες.
Ενεργοποίηση του Num Lock
Το Num Lock είναι ένα πλήκτρο που βρίσκεται στα περισσότερα πληκτρολόγια. Για να το ενεργοποιείτε αυτόματα κατά την εκκίνηση, δείτε το Activating numlock on bootup.
Αυτόματη Αναγνώριση Hardware
- Το
lshwd
είναι το εργαλείο που θα σας πληροφορήσει σχετικό με το ποια modules θα χρειαστεί να φορτώσετε και να ρυθμίσετε.
- Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το
hwdetect
. Κατά την εμπειρία του συγγραφέα του αγγλικού λήμματος, το συγκεκριμένο εντοπίζει περισσότερο hardware και είναι πιο γρήγορο από το lshwd. Για περισσότερες πληροφορίες: hwdetect
Επιτάχυνση της Διαδικασίας Εκκίνησης του Lilo
- Για να επιταχύνετε την διαδικασία εκκίνησης του lilo, προσθέστε την εντολή που ακολουθεί στο
/etc/lilo.conf
:
compact
Πάυση στο Τέλος της Διαδικασίας Εκκίνησης
- Για να περάσετε σε πάυση στο τέλος της διαδικασίας εκκίνησης και πριν φτάσετε στο login prompt (συνήθως χρησιμοποιείται για το debugging των μηνυμάτων κατά την εκκίνηση), προσθέστε στο τέλος του
/etc/rc.local
:
read KEY
- ή αποσύρετε τον πρώτο χαρακτήρα στο αρχείο
/etc/issue
, το οποίο είναι ένα escape code για "clear screen". - Εναλλακτικά, τρέχοντας το
dmesg
από το bash prompt, θα προβάλλει όλα τα μηνύματα κατά την εκκίνηση που προηγήθηκαν του initd.
Χρωματίστε το PS1 και την Κονσόλα
Τα ~/.bashrc και /root/.bashrc περιέχουν τα default PS1 (shell prompt) variables για χρήστη και root, αντίστοιχα.
Ως χρήστης:
nano ~/.bashrc
Σχολιάστε το default prompt:
#PS1='[\u@\h \W]\$ '
Και προσθέστε:
PS1='\[\e[0;32m\]\u\[\e[m\] \[\e[1;34m\]\w\[\e[m\] \[\e[m\] \[\e[1;32m\]\$ \[\e[m\]\[\e[1;37m\] '
Αυτό θα δώσει ένα πολύ ευχάριστο, χρωματιστό prompt με φωτεινό άσπρο χρώμα για το κείμενο.
Ως root, επεξεργαστείτε το /root/.bashrc:
# nano /root/.bashrc
Σχολίαστε το default PS1:
#PS1='[\u@\h \W]\$ '
Το PS1 που ακολουθεί είναι χρήσιμο για root bash prompt, με κόκκινη εμφάνιση στο prompt και πράσινο χρώμα για το κείμενο.
PS1='\[\e[0;31m\]\u\[\e[m\] \[\e[1;34m\]\w\[\e[m\] \[\e[0;31m\]\$ \[\e[m\]\[\e[0;32m\] '
Για περισσότερα, δείτε το λήμμα Color Bash Prompt.
"Ντοπαρισμένο" Less
Αν είστε συχνός χρήστης της κονσόλας, ίσως θα θελήσετε να εκγκαταστήσετε το lesspipe (το οποίο θα βρείτε στο AUR). Αυτό θα σας επιτρέψει να πληκτρολογήσετε:
less lesspipe.tar.gz ==> use tar_file:contained_file to view a file in the archive -rw------- solstice/users 695 2008-01-04 19:24 lesspipe/PKGBUILD -rw------- solstice/users 43 2007-11-07 11:17 lesspipe/lesspipe.sh lesspipe.tar.gz (END)
και έτσι να χρησιμοποιήσετε το less για να δείτε το περιεχόμενο πολλών αρχείων αντί να χρησιμοποιείτε συγκεκριμένη εντολή κάθε φορά.
Δώστε man lesspipe
για να δείτε πως θα το ενεργοποιήσετε.
Αλλάξτε τα Fonts της Κονσόλας
Το Terminus είναι μία δημοφιλής επιλογή μεταξύ των Archers. Το εγκαθιστάτε έτσι:
pacman -S terminus-font
Επεξεργαστείτε το /etc/rc.conf:
CONSOLEFONT="ter-v16b"
Αλλάξτε fonts on-the-fly με το setfont:
setfont ter-v16b
Δίνοντας Χρώμα σε μια Manpage
Αν είστε νέος στο linux, θα χρειαστεί να διαβάσετε πολλές manpages αν θέλετε να μάθετε. Το χρώμα θα κάνει την παρουσίαση των περιεχομένων τους πιο ευκρινή και ίσως θα βοηθήσει στην πιο εύκολη εμπέδωσή τους. Για να κάνετε τις manpages να εμφανιστούν σε χρώμα, εγκαταστήστε κάποιο πρόγραμμα reader όπως το most(8).
pacman -S most
Το most είναι παρεμφερές με το less και το more αλλά επιτρέπει την εμφάνιση χρώματος στο κείμενο με πιο εύκολο τρόπο.
Για να το ενεργοποιήσετε, επεξεργαστείτε το αρχείο /etc/man.conf και αλλάξτε τις μεταβλητές PAGER και BROWSER σε:
PAGER /usr/bin/most -s BROWSER /usr/bin/most -s
Τώρα μπορείτε να πληκτρολογήσετε:
man οποιαδήποτε_manpage
και να τη δείτε με ευκρινή χρώματα.
Αν θέλετε να αλλάξετε τα χρώματα, πειραματιστείτε με το αρχείο ~/.mostrc (δημιουργήστε το αν δεν υπάρχει) ή χρησιμοποιήστε το /etc/most.conf.
Παράδειγμα ~/.mostrc:
% Color settings color normal lightgray black color status yellow blue color underline yellow black color overstrike brightblue black
ένα άλλο παράδειγμα με keybindings τύπου less (jump to line με 'J'):
% less-like keybindings unsetkey "^K" unsetkey "g" unsetkey "G" unsetkey ":" setkey next_file ":n" setkey find_file ":e" setkey next_file ":p" setkey toggle_options ":o" setkey toggle_case ":c" setkey delete_file ":d" setkey exit ":q" setkey bob "g" setkey eob "G" setkey down "e" setkey down "E" setkey down "j" setkey down "^N" setkey up "y" setkey up "^Y" setkey up "k" setkey up "^P" setkey up "^K" setkey page_down "f" setkey page_down "^F" setkey page_up "b" setkey page_up "^B" setkey other_window "z" setkey other_window "w" setkey search_backward "?" setkey bob "p" setkey goto_mark "'" setkey find_file "E" setkey edit "v"
Εναλλακτικά μπορείτε να πάρετε το ίδιο έγχρωμο αποτέλεσμα στις manpages με το less. Αυτή η μέθοδος έχει το πλεονέκτημα ότι το less είναι πιο πλούσιο σε χαρακτηριστικά σε σχέση με το most και έτσι είναι πολύ πιο χρήσιμο για τους προχωρημένους χρήστες. Απλά προσθέστε τα παρακάτω στο .SHELLrc
export LESS_TERMCAP_mb=$'\E[01;31m' export LESS_TERMCAP_md=$'\E[01;31m' export LESS_TERMCAP_me=$'\E[0m' export LESS_TERMCAP_se=$'\E[0m' export LESS_TERMCAP_so=$'\E[01;44;33m' export LESS_TERMCAP_ue=$'\E[0m' export LESS_TERMCAP_us=$'\E[01;32m'
Πηγή: http://nion.modprobe.de/blog/archives/572-less-colors-for-man-pages.html
Άμεση Πρόσβαση στο AUR
Όλοι θα πρέπει να γνωρίζουν πως να χρησιμοποιήσουν τα AUR, ABS και makepkg αν θέλουν να χτίσουν πακέτα. Όμως ο εντοπισμός και το update των custom πακέτων μπορούν να γίνουν κουραστικά, ειδικά αν έχετε πολλά. Υπάρχουν μερικά προγράμματα και scripts που βοηθούν στο να γίνει το χτίσιμο των custom πακέτων πιο εύκολο.
Δείτε μία λίστα από άλλα προγράμματα που σας βοηθούν να προσβείτε στο AUR
Ενεργοποιώντας το Shellcompletion
Αυτό είναι ένα πολύ δημοφιλές χαρακτηριστικό από το οποίο χωρίς αμφιβολία θα ευεργετηθείτε σημαντικά.
pacman -S bash-completion
και κατόπιν προσθέστε
if [ -f /etc/bash_completion ]; then . /etc/bash_completion fi
στο ~/.bashrc
Ενεργοποιώντας την Υποστήριξη για Ποντίκι στην Κονσόλα (gpm)
- Μπορείτε να ενεργοποιήσετε την υποστήριξη για ποντίκι στην κονσόλα εγκαθιστώντας το gpm:
pacman -S gpm
- Αν δείτε τον κέρσορα του ποντικιού να τρεμοπαίζει και να μην λειτουργεί σωστά, θα πρέπει να αλλάξετε το
/etc/conf.d/gpm
.
Για ποντίκι PS/2 αντικαταστήστε την υπάρχουσα γραμμή με:
GPM_ARGS="-m /dev/psaux -t ps2"
Για ποντίκι USB αντικαταστήστε την υπάρχουσα γραμμή με:
GPM_ARGS="-m /dev/input/mice -t imps2"
Για IBM Trackpoint, αντικαταστήστε την υπάρχουσα γραμμή με:
GPM_ARGS="-m /dev/input/mice -t ps2"
- Όταν λειτουργήσει σωστά, μπορείτε να προσθέσετε
gpm
στηνDAEMONS
σειρά στο/etc/rc.conf
για να ξεκινά κάθε φορά με την εκκίνηση. - Η υποστήριξη για ποντίκι στην κονσόλα είναι χρήσιμη για πολλά πράγματα, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων Links και Lynx.
Εκκινώντας τον X στο Boot
Ομορφαίνοντας τα Fonts στις LCD Οθόνες
Δείτε το λήμμα Fonts, και ιδιαίτερα τις δύο μεθόδους περιγράφονται στην παράγραφο 5.
Ενεργοποιώντας το Numlock στο Bootup
ABS για να χτίζετε τα δικά σας πακέτα
- Αν χρησιμοποιείτε το ABS για να χτίζετε τα δικά σας πακέτα, θυμηθείτε να το κάνετε έξω από το κύριο /var/abs tree. Αντιγράψτε το PKGBUILD και όλα τα συνοδευτικά αρχεία σε ένα άδειο directory στο homedir σας και χτίστε από εκεί. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα ρισκάρετε οι αλλαγές σας να χαθούν στο επόμενο τρέξιμο του
abs
και είναι πιο εύκολο να τις παρακολουθείτε.
Βελτιστοποιώντας τα πακέτα σας
- Για να βελτιστοποιήσετε τα πακέτα που χτίζετε χρησιμοποιώντας το makepkg (ο kernel είναι ένα καλό παράδειγμα), είσάγετε τις προτιμώμενες ρυθμίσεις σας του GCC στο
/etc/makepkg.conf
:
(παράδειγμα για επεξεργαστή Athlon) export CFLAGS="-march=athlon -O2 -pipe -fomit-frame-pointer" export CXXFLAGS="-march=athlon -O2 -pipe -fomit-frame-pointer"
Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το λήμμα Safe CFlags.
Εξοικονομώντας χρόνο με Command-aliases
- Μπορείτε να δημιουργήσετε τα δικά σας commands-aliases κάνοντας χρησιμοποιώντας το
<homedir>/.bashrc
ή το/etc/profile
. Και τα δύο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να καθορίσετε τα δικά σας aliases:
Παράδειγμα:
alias p="pacman" alias ll="ls -lh" alias la="ls -a" alias exit="clear; exit" alias x="startx" # Lets you search through all available packages simply using 'pacsearch packagename' alias pacsearch="pacman -Sl | cut -d' ' -f2 | grep " # sudo pacman -Syu by typing pacup (sudo must be installed and configured first) alias pacup="sudo pacman -Syu" # sudo pacman -S by typing pac alias pac="sudo pacman -S"
Για output με χρώματα στην αναζήτηση με pacman -Ss μπορείτε να προσθέσετε το παρακάτω:
# colorized pacman output with pacs alias: alias pacs="pacsearch" pacsearch () { echo -e "$(pacman -Ss $@ | sed \ -e 's#core/.*#\\033[1;31m&\\033[0;37m#g' \ -e 's#extra/.*#\\033[0;32m&\\033[0;37m#g' \ -e 's#community/.*#\\033[1;35m&\\033[0;37m#g' \ -e 's#^.*/.* [0-9].*#\\033[0;36m&\\033[0;37m#g' ) \ \033[0m" }
Απενεργοποιώντας το IPv6
Μέχρι να έρθει η ευρεία εξάπλωση και υιοθέτηση του IPv6, ίσως να ευεργετηθείτε από την απενεργοποίησή του. Για περισσότερα δείτε το λήμμα Disabling the IPv6 Module.
Χρήσιμες Εντολές & Προγράμματα
-
grep
- ψάχνει για αρχεία κοιτώντας στα περιεχόμενά τους (παράδειγμα: τοgrep -i syslog /etc/*
θα αναζητήσει όλα τα αρχεία στο /etc που περιέχουν την λέξη "syslog". ΜΗ case-sensitive αναζήτηση (χρησιμοποιώντας την παράμετρο-i
) -
pkill/killall <process_name>
- κάνει kill σε διεργασίες (processes) κατά όνομα (παράδειγμα:killall kdm
) -
ps
- προβάλλει το στάτους των διεργασιών (παράδειγμα: τοps -xau
θα προβάλλει όλες τις ενεργές διεργασίες) -
locate
- εντοπίζει γρήγορα αρχεία στον σκληρό σας δίσκο (χρησιμοποιείστε πρώτα τοlocate -u
για να δημιουργήσετε/ενημερώσετε τη βάση δεδομένων με τα αρχεία) (παράδειγμα: τοlocate Xservers
θα εντοπίσει όλα τα αρχεία που ονομάζονται Xservers)
pacman
Υπάρχουν μερικοί ωραίοι τρόποι για να κάνετε κάποια πράγματα εύκολα με εντολές bash. Αν θέλουμε να εγκαταστήσουμε έναν αριθμό πακέτων που έχουν όμοια στοιχεία στα ονόματά τους - όχι όλο το group και ούτε και όλα τα πακέτα που έχουν αυτά τα όμοια στοιχεία - π.χ. kdemod, μπορούμε να κάνουμε το εξής:
pacman -S kdemod-{applets,theme,tools}
Φυσικά, δεν μας περιορίζει τίποτα εκεί, μπορούμε να επεκταθούμε σε όσα επίπεδα χρειαζόμαστε:
pacman -S kdemod-{ui-{kde,kdemod},kdeartwork}
Ο Pacman έχει την επιλογή -q για να κρύψει τη στήλη με τις εκδόσεις, και μπορούμε με αυτό να κάνουμε κάτι σαν την επανεγκατάσταση πακέτων που έχουν σαν μέρος του ονόματος του το "compiz":
pacman -S `pacman -Qq | grep compiz`
Το παραπάνω μπορεί να επιτευχθεί χωρίς το -q αν δοθεί μια awk λειτουργία:
pacman -S `pacman -Q | awk '{ print $1 }' | grep compiz`
Θέλετε να επανεγκαταστήσετε τα πάντα; Εύκολο! Μισό λεπτό - όχι τόσο γρήγορα. Η προβολή όλων των εγκατεστημένων πακέτων θα περιέχει όλα τα πακέτα, συμπεριλαμβανομένων αυτών που χτίστηκαν με makepkg. Απλά τρέχοντας pacman -S `pacman -Qq` θα επιστρέψει λάθη επειδή κάποια (ή πολλά) απ'αυτά δεν βρέθηκαν στη βάση δεδομένων. Χρειαζόμαστε έναν τρόπο να προβάλλουμε μόνο τα πακέτα που εγκαταστάθηκαν με τον pacman. Για να το κάνουμε αυτό, πρέπει να συνδυάσουμε μία εντολή που θα προβάλλει όλα τα πακέτα με μία άλλη που θα κρύβει τα "ξένα" πακέτα. Αυτό το πετυχαίνουμε με -m και grep -v.
pacman -S $(pacman -Qq | grep -v "`pacman -Qqm`")
Παρατηρείστε τις παρενθέσεις $() και τα `` μεταξύ των εισαγωγικών (το grep θα αποτύχει επειδή χωρίς εισαγωγικά θα νομίσει ότι το κάθε string είναι ένα ανεξάρτητο directory). Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το τελευταίο για το πρώτο επίπεδο επίσης (ή να χρησιμοποιήσετε το πρώτο και για τα δύο επίπεδα) αλλά όπως κι αν γίνει, θυμηθείτε ότι οι παρενθέσεις είναι μια καλή πρακτική στα μαθηματικά και τον προγραμματισμό.
makepkg
Ένα αυτοματοποιημένο εργαλείο που δημιουργεί πακέτα - αυτό που πρακτικά κάνει είναι να αυτοματοποιεί τη διαδικασία ./configure && make && make install
, (ή όποιονδήποτε συνδυασμό εντολών χρησιμοποιείται για το χτίσιμο της εκάστοτε εφαρμογής) και πακετάρει την εφαρμογή σε ένα .pkg.tar.gz που θα εγκατασταθεί εύκολα με τον pacman. Χρησιμοποιεί ένα script αρχείο που ονομάζεται PKGBUILD και το οποίο πρέπει να υπάρχει μέσα στο directory όπου θα γίνει το χτίσιμο. Δείτε ένα αρχείο PKGBUILD και διαβάστε το κείμενο εγκατάστασης για να μάθετε περισσότερα σχετικά με το πως να δουλεύετε με το makepkg.
ABS
Ένα αυτοματοποιημένο toolkit που σας επιτρέπει να ξαναχτίσετε οποιοδήποτε από τα πακέτα του pacman. Τρέχοντας απλά abs θα συγχρονιστούν όλα τα PKGBUILD scripts από το SVN repository στο /var/abs
.
Αποσυμπιέζοντας συμπιεσμένα αρχεία
file.tar : tar xvf file.tar file.tgz : tar xvzf file.tgz file.tar.gz : tar xvzf file.tar.gz file.bz : bzip -cd file.bz | tar xvf - file.bz2 : tar xvjf file.tar.bz2 OR bzip2 -cd file.bz2 | tar xvf - file.zip : unzip file.zip file.rar : unrar x file.rar
Η δομή αυτών των tar arguments είναι αρκετά αρχαία (αλλά χρήσιμη παρ'όλα αυτά). Δείτε την manpage του bsdtar στο τμήμα COMPATIBILITY για λεπτομέρειες σχετικά με τη λειτουργία τους. (το bsdtar περιέχεται στο πακέτο libarchive)